起きると起こる

หลายวันก่อนมีรุ่นน้องถามมา
รุ่นน้อง: พี่..ไอ้คำว่า 起きると起こる มันใช้ต่างกันยังงัยพี่
เรา: อื่มๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ เดี๋ยวพี่ดูให้

เออ..ตอบไม่ได้   เป็นล่ามมาตั้งนานแต่ไม่เคยสงสัยเรื่องนี้เลย

และสุดท้ายก็ได้คำตอบมาว่า...
ถ้าเป็นสิ่งที่เกิดจากธรรมชาติ เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติ ก็จะใช้คำว่า 起きる
แต่ถ้าเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจากกระทำของคนหรืออะไรบางอย่าง ก็จะใช้คำว่า 起こる
พูดอีกอย่างก็คือ ผลที่เกิดขึ้นจาก 起きるหรือจาก起こす　ก็คือ 起こる

ตัวอย่างเช่น
大雨が起きたから、洪水が起こった。
誰が事故を起こしたから、渋滞が起こった。

แต่บางคนก็มองว่า สิ่งที่เกิดจากธรรมชาติหรือภัยพิบัติต่างล้วนเกิดจากพระเจ้า
รวมถึงคนที่มองถึงหลักแห่งเหตุและผล  ย่อมมีเหตุจึงทำให้เกิดผล
ซึ่งถ้ามองแบบนี้   ไม่ว่าจะกรณีไหนก็กลายเป็นว่าต้องใช้ 起こる　ทั้งหมด

ไม่ค่อยจะมีข้อสรุปที่ชัดเจนสักเท่าไหร่
*สรุปว่า  ตอนแปลถ้านึกคำไหนออกก็ใช้คำนั้นก็และกัน
เออ...เอาที่สบายใจเราดีกว่า